Dinh dưỡng cho trẻ dưới 1 tuổi – Ăn uống cân bằng khoa học đóng một vai trò vô cùng quan trọng đối với con người mà đặc biệt trẻ nhỏ. Chế độ dinh dưỡng tốt không chỉ cung cấp đủ dưỡng chất cần thiết mà còn giúp cho trẻ phát triển an toàn và hạn chế những căn bệnh do suy dinh dưỡng gây ra.
Khoảng thời gian từ lúc sinh ra cho tới khi bé tròn 1 năm tuổi được chia ra làm 5 giai đoạn phát triển chính là giai đoạn trẻ dưới 4 tháng tuổi, giai đoạn 4 – 6 tháng, giai đoạn 6-8 tháng, giai đoạn 8-12 tháng và giai đoạn 1 tuổi. Mỗi giai đoạn có một chế độ dinh dưỡng khác nhau nên các bà mẹ cần đảm bảo chế độ dinh dưỡng cho trẻ dưới 1 tuổi được hợp lí, cân đối.
Dinh dưỡng cho trẻ dưới 1 tuổi
Theo các chuyên gia dinh dưỡng thì trong chế độ dinh dưỡng cho trẻ dưới 1 tuổi cần lưu ý đến những nguyên tắc sau:
Nhóm trẻ dưới 4 tháng tuổi
Đây là giai đoạn trẻ cần được bú sữa mẹ hoặc nuôi bộ, nhưng nguồn sữa phải đảm bảo đầy đủ dưỡng chất, trong đó sữa mẹ được xem là nguồn thức ăn cần thiết và tốt nhất cho nhóm trẻ sơ sinh dưới 6 tháng tuổi. Việc nuôi con bằng sữa mẹ là tiêu chí quan trọng đối với sức khỏe của trẻ sơ sinh. Thời gian đầu có thể cho trẻ bú từ 8-12 lần/ngày, trung bình cứ 2-4 tiếng cho trẻ bú một lần, hoặc bú theo nhu cầu. Khi trẻ đã được 4 tháng tuổi giảm xuống còn 4-6 lần/ngày, với lượng sữa cho mỗi lần bú tăng lên. Trường hợp trẻ bú bình với lượng sữa từ 56 – 146 gam/lần bú (tổng cộng 450 – 1000 gam/ngày). Khi trẻ lớn dần thì lượng sữa cũng tăng theo, tăng từ 100 – 200 gam/lần bú. Trường hợp ban ngày không được bú đầy đủ hoặc trẻ nhẹ cân thì có thể bổ sung vào ban đêm, nên đánh thức trẻ để bú, kiểm tra định kỳ sức khỏe để bổ sung sữa cho hợp lý.
Giai đoạn 4-6 tháng
Trong giai đoạn này nên cung cấp cho trẻ từ 800 – 1300 gam/lần bú (bú bình), đây là giai đoạn chuyển tiếp để cho trẻ chuyển sang ăn dặm. Việc cho trẻ ăn thức ăn rắn cũng còn phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe cũng như sở thích của trẻ. Nên bắt đầu cho trẻ ăn bằng bột gạo trộn với sữa mẹ hoặc sữa bột. Độ đặc của bột tăng dần khi trẻ đã quen dần với thức ăn. Nên dùng thìa nhỏ cho ăn, không nên cho vào bình để bú. Không nên cho trẻ ngậm bú bình khi đang ngủ vì nó có thể tăng nguy cơ mắc bệnh răng lợi và khả năng bị sặc.
Giai đoạn 6-8 tháng
Tiếp tục cho trẻ bú sữa mẹ hoặc bú bình với tần suất 3-5 lần/ngày và kết hợp với ăn bột. Khi trẻ đã quen ăn bột thì bổ sung thêm nước ép hoa quả và rau xanh. Để giúp trẻ làm quen với các loại nước ép từ rau xanh, hoa quả thì nên cho trẻ ăn dần dần ít một. Không cho trẻ bú các loại nước ép này khi đi ngủ. Khi ăn chú ý không được vội vàng, tránh ăn thực phẩm quá cứng, quá nóng khiến trẻ dễ bị nghẹn hoặc bị bỏng miệng. Trừ những loại nước ép có thể uống trực tiếp còn không phải nấu chín trước khi cho trẻ dùng.
Từ 8-12 tháng
Tiếp tục cho trẻ bú hoặc bú bình với tần suất 3-4 lần/ngày kết hợp với ăn bột hoặc cháo xay. Đối với nhóm trẻ bú mẹ có thể cho trẻ ăn thịt từ khi trẻ được 8 tháng, do sữa mẹ không đủ nguồn sắt. Mỗi tuần cho trẻ ăn 3-4 lần trứng, chỉ ăn lòng đỏ vì lòng trắng dễ bị dị ứng. Bổ sung 4 lần ăn rau xanh, hoa quả, mỗi lần từ 1-2 thìa cà phê.
Nhóm trẻ 1 tuổi
Đối với nhóm trẻ 1 tuổi do sữa mẹ hoặc bú bình không đủ dưỡng chất, năng lượng nên cần bổ sung thêm dưỡng chất từ thịt, rau xanh, hoa quả, ngũ cốc và các loại sữa động vật khác. Nên đa dạng hóa nguồn thức ăn, bổ sung nguồn đạm từ thịt, cá, tôm, cua lươn,… hoa quả, rau xanh thực phẩm dạng hạt, vừa có tác dụng ngon miệng lại tăng thêm dưỡng chất và khi trẻ đã lớn, hoạt động nhiều nên tăng cường các bữa ăn trong ngày (từ 4-6 bữa) ngoài ra có thể cho trẻ ăn vặt.
