Những lưu ý khi sử dụng vitamin A – Vitamin A, hay còn gọi là retinol, là vitamin thiết yếu trong cơ thể thuộc nhóm vitamin tan trong dầu (gồm có vitamin A, D, E, K). Vitamin A là một trong ba loại vi chất (iốt, vitamin A, sắt) đang được quan tâm, vì sự thiếu hụt các vi chất này ở các nước đang phát triển đã và đang trở thành vấn đề đối với sức khỏe cộng đồng. Tuy nhiên bạn cũng cần phải nắm được những lưu ý khi sử dụng vitamin A để tránh gây ra những tác hại cho cơ thể.
Vai trò của vitamin A đối với cơ thể
Vitamin A là một vi chất có vai trò quan trọng đặc biệt đối với trẻ nhỏ, gồm 4 vai trò chính đó là:
– Tăng trưởng: Giúp trẻ lớn lên và phát triển bình thường. Thiếu vitamin A trẻ sẽ chậm lớn, còi cọc.
– Thị giác: Vitamin A có vai trò trong quá trình nhìn thấy của mắt, biểu hiện sớm của thiếu vitamin A là giảm khả nǎng nhìn thấy lúc ánh sáng yếu (hay còn gọi quáng gà).
– Bảo vệ biểu mô: Vitamin A bảo vệ sự toàn vẹn của các biểu mô, giác mạc mắt, biểu mô da, niêm mạc khí quản, ruột non và các tuyến bài tiết. Khi thiếu vitamin A, biểu mô và niêm mạc bị tổn thương. Tổn thương ở giác mạc mắt dẫn đến hậu quả mù lòa.
– Miễn dịch: Vitamin A tǎng cường khả nǎng miễn dịch của cơ thể. Thiếu vitamin A làm giảm sức đề kháng với bệnh tật, dễ bị nhiễm trùng nặng đặc biệt là sởi, tiêu chảy và viêm đường hô hấp dẫn tới tăng nguy cơ tử vong ở trẻ nhỏ.
Mới đây, người ta còn phát hiện vitamin A có khả nǎng làm tăng sức đề kháng với các bệnh nhiễm khuẩn, uốn ván, lao, sởi, phòng ngừa ung thư…
Các nguồn cung cấp vitamin A
Có 2 nguồn chính cung cấp vitamin A cho cơ thể, bao gồm:
– Động vật: (ở dạng vitamin A: retinol) có trong gan, sữa, lòng đỏ trứng…
– Thực vật (ở dạng tiền chất vitamin A: beta- caroten): có trong các loại rau quả có màu vàng, xanh: bắp cải, rau diếp, cà rốt…
Những lưu ý khi sử dụng vitamin A
Lượng vitamin A cung cấp cho cơ thể chủ yếu qua thực phẩm và các chế phẩm bổ sung vitamin. Nhu cầu vitamin A hàng ngày của cơ thể:
– Nam giới: 3.000UI.
– Nữ giới: 2.300UI.
– Phụ nữ có thai và cho con bú: 3.000UI.
– Trẻ em: 2.000UI.
Khi chế độ dinh dưỡng không cung cấp đủ vitamin A hoặc một số bệnh lý nhiễm khuẩn như: bệnh sởi, viêm đường hô hấp, tiêu chảy… gây rối loạn hấp thu vitamin A, sẽ dẫn đến sự thiếu hụt vitamin A trong cơ thể và gây ra bệnh quáng gà, khô mắt. Trong trường hợp nghiêm trọng có thể dẫn đén mù lòa.
Tuy nhiên khi vitamin A có nguồn gốc động vật (Retinol), cung cấp cho cơ thể vượt quá nhiều lần nhu cầu hàng ngày trong thời gian dài cũng sẽ gây ra những tác hại cho cơ thể như: Gây độc cho gan; Gây khuyết tật cho thai nhi; Rụng tóc; Loãng xương; Rối loạn sắc tố da; Khô da; Chán ăn; Tiêu chảy; Buồn nôn; Chóng mặt…
Với vitamin A có nguồn gốc thực vật (beta-caroten) khi cung cấp dư thừa sẽ gây nên hiện tượng vàng da. Khi ngưng sử dụng một thời gian, hiện tượng này sẽ biến mất.
Một số loại thuốc như: neomycin, cholestyramin, parafin lỏng làm giảm hấp thu vitamin A nên lưu ý không sử dụng đồng thời với nhau.
Các thuốc uống tránh thai có thể làm tăng nồng độ vitamin A trong huyết tương và có tác dụng không thuận lợi cho sự thụ thai.
Cần tránh phối hợp vitamin A với nhóm retinoid (những chất có công thức hóa học tương tự vitamin A) vì sẽ gây ra tác hại như việc sử dụng vitamin A liều cao trong thời gian dài.
