Dùng thuốc kháng sinh thế nào cho an toàn? Trên thị trường hiện có 17 nhóm thuốc kháng sinh với khoảng 500 tên thuốc gốc và hàng ngàn tên biệt dược khác nhau. Không những thế, mỗi loại thuốc lại còn được bào chế dưới nhiều dạng như: tiêm, uống, dùng ngoài. Trong đó, thuốc uống và thuốc dùng ngoài có nhiều dạng thuốc khác nhau. Thuốc kháng sinh nếu dùng không đúng sẽ gây ra nhiều tai biến nguy hiểm. Vậy phải dùng thuốc kháng sinh thế nào cho an toàn?
Những tai biến do sử dụng thuốc kháng sinh
Sử dụng thuốc kháng sinh không đúng có thể dẫn đến nhưng tai biến sau:
– Dị ứng, trường hợp dị ứng nặng có thể dẫn đến sốc phản vệ gây tử vong.
– Loạn khuẩn đường ruột, gây tiêu chảy hoặc rối loạn tiêu hóa.
– Nhờn thuốc, nguy hiểm hơn là tăng số loại vi khuẩn kháng thuốc.
– Nhiễm độc phổ biến là hại gan, thận. Nhiễm độc chọn lọc trên bộ phận cơ thể: điếc (streptomycin, gentamycin); đứt gân gót chân (nhóm quinolon); suy tủy dẫn đến tử vong (chloramphenicol); viêm nhiều dây thần kinh (rimifon); hỏng men răng (tetracyclin); mất bạch cầu hạt (sulfamid)…
– Trẻ em sẽ bị hỏng men răng nếu mẹ uống thuốc tetracyclin khi mang thai, bị điếc nếu tiêm streptomycin quá liều bác sĩ quy định…
Dùng thuốc kháng sinh thế nào cho an toàn?
Chỉ sử dụng kháng sinh khi có nhiễm khuẩn: Kháng sinh thông dụng chỉ có tác dụng với vi khuẩn, rất ít kháng sinh có tác dụng với virus, nấm gây bệnh, sinh vật đơn bào. Mỗi nhóm kháng sinh lại chỉ có tác dụng với một số loại vi khuẩn nhất định; do đó, trước khi quyết định sử dụng một loại kháng sinh nào đó cần phải thực hiện các bước như: thăm khám lâm sàng.
Lựa chọn kháng sinh phù hợp: Kháng sinh phải phù hợp với vi khuẩn gây bệnh, vị trí nhiễm khuẩn và cơ địa bệnh nhân.
Uống thuốc đúng liều, đúng khoảng cách giờ, để đảm bảo trong cơ thể lúc nào cũng đủ lượng thuốc chống chọi với vi khuẩn. Khi uống thuốc cũng cần lưu ý loại nào phải uống trong bữa ăn và loại nào phải uống xa bữa ăn (riêng loại viên bao tan trong ruột thì uống lúc nào cũng được).
+ Những loại kháng sinh phải uống trong bữa ăn thường là các loại thuốc kích thích đường tiêu hóa, thuốc không bị giảm hấp thu do thức ăn, như: metronidazol, tinidazol; doxycyclin, tetracyclin; ciprofloxacin, norfloxacin, ofloxacin (thường bác sĩ đã ghi trong đơn thuốc).
+ Những loại kháng sinh phải uống xa bữa ăn (trừ các loại thuốc nêu trên) trước bữa ăn 2 giờ hoặc sau bữa ăn 3 giờ; do các loại thuốc này bị giảm hấp thu do thức ăn hoặc kém bền vững trong môi trường dịch vị.
Khi uống thuốc, tốt nhất là uống với nước trà xanh (chè tươi hoặc chè búp khô) do nước trà xanh giúp kháng sinh đẩy nhanh tốc độ diệt vi khuẩn.
Trong thời gian dùng thuốc kháng sinh, không nên uống thuốc tránh thai mà phải dùng các biện pháp tránh thai khác.
Không uống bia, rượu (nước chứa ethanol) khi dùng một số thuốc kháng sinh như: thuốc chống lao, thuốc chứa metronidazol (các dạng: uống, tiêm, đặt âm đạo), erythromycin, tetracyclin; cephalosporin, clindamycin.
